Fosfaat
Fosfaat (PO43-) is een vorm van fosfor en heeft over het algemeen een beetje negatieve bijklank. Zeker onder vijverliefhebbers, die te hoge fosfaatconcentraties niet prettig vinden omdat deze algenexplosies in de hand werken, net zoals dit ook voor te hoge concentraties nitraat ook geldt. Planten zijn namelijk gek op fosfaat, omdat deze het mogelijk maken om CO2 om te zetten in suikers (voeding voor de plant). Ondanks de “angst” voor algen, is het belangrijk je te realiseren dat fosfor voor veel mensen van levensbelang is. De wereldvoorraad fosfor beperkt is, terwijl dit een essentiële stof is bij de productie van kunstmest. Zonder kunstmest zou in grote delen van de wereld honger worden geleden. Om deze reden zijn er quota gesteld en mag fosfor in bepaalde producten (zoals wasmiddelen) niet meer worden gebruikt. Een tweede reden van beperking is dat via landbouw en afvalwater het oppervlaktewater teveel bemest wordt, waardoor plassen en meren kunnen verstikken en bepaalde plantensoorten worden “weggedrukt”. Tegenwoordig wint men fosfaten eerst terug uit het afvalwater om dit (deels) te voorkomen.
Anders dan bij nitraat, wat het restproduct is van het nitrificatieproces, komt fosfaat vooral in de vijver via het voer van de vissen. Voer, gemaakt uit bestanddelen die veel fosfaten bezitten, dragen hiertoe extra bij. Aangezien we in de gemiddelde koivijver geen of weinig planten houden is fosfaat een overbodige en ongewenste stof.
Probeer om overvloedige algenbloei te voorkomen de hoeveelheid fosfaat in de vijver onder de 0,5 milligram per liter te houden. De meest gebruikelijke manier om de concentratie fosfaat binnen de perken te houden is door regelmatig water te verversen (hetzelfde geldt voor de concentratie nitraat). Afhankelijk van de bezetting en het voergedrag zal meer of minder moeten worden ververst. Meestal ligt het percentage water dat moet worden ververst tussen de 10 en 25% per week. Ook bestaat er fosfaathars. Deze hars (kleine korreltjes) werken als ionenwisselaar en nemen fosfaat-ionen op en geven chloride-ionen af. Door de hars regelmatig te regenereren met zout kun u dit tot wel 15 jaar lang blijven hergebruiken, hetgeen de hoge aanschafkosten draagbaar maakt. Tot slot kunt u proberen om met minder fosfaat bevattende voeding te gaan voeren.
Fosfaathars
Redfield ratio
In 1934 ontdekte Alfred Refield een bepaalde constante verhouding tussen Koolstofdioxide(CO2), Nitraat en Fosfaat in Fytoplankton over de gehele wereld. De verhouding bedroeg 106:16:1. Met name in de aquariumwereld probeert men algen onder controle te houden door te streven naar een verhouding tussen nitraat en fosfaat van 16 staat tot 1. In die verhouding hebben algen het minste kans en doen overige planten het over het algemeen goed. Aangezien we in de gemiddelde koivijver geen planten hebben (een goede plantengroei is de beste natuurlijke remedie tegen alg) hebben we hier zoveel aan de Redfield ratio. Toch hoor je koihobbyisten hier vaak op terugvallen, vandaar dat ik hem even noem.
Wilt u echt alles over waterkwaliteit en watersamenstelling weten? Wij verkopen het prachtige, informatieve boek KoiBijbel: Waterkwaliteit van Joop van Tol via onze webshop!
Joop van Tol
