Nishikigoi hoofdgroepen
Voordat we überhaupt over variëteiten kunnen praten moeten we eerst kijken naar de verschillende hoofdgroepen die er bestaan en die medebepalend zijn voor de variëteitsnaam die we aan een koi kunnen hangen. Ik doel dan nog niet op patronen en kleuren, maar meer op de verschijningsvorm van de karper an sich.
Wagoi:
De productie van koi als siervis begon met het selectief kweken van consumptiekarpers in Niigata. Dit staat beschreven in het artikel “De historie van Niskikigoi”. Wagoi staat voor “volschub”, hetgeen betekent dat de koi met uitzondering van de kop, volledig met schubben is bedekt.
Doitsu:
Doitsu betekent Duits in het Japans en verwijst daarmee naar de herkomst van deze verschijningsvorm. Het betreffen schubarme/schubloze karpers. Vissen uit deze categorie hebben dus of geen schubben, of alleen schubben langs de lateraallijn of langs de rugvin. Voor Doitsu geldt qua ontstaan eigenlijk hetzelfde als bij Wagoi. Ze komen namelijk voort uit de consumptiekweek van karpers. De eerste karpers zonder schubben zijn eind 19e eeuw overgekomen uit een Oostenrijks klooster op initiatief van het Japanse departement van visserij. Men had namelijk vernomen dat in dit klooster schubloze karpers werden gehouden en men zag hierin als voordeel dat ze gemakkelijker te bereiden zijn omdat er geen schubben hoeven te worden verwijderd. Daarnaast bleken ze meer “vlees” te bezitten door een hogere bouw. Uiteraard werd deze verschijningsvorm later ingekweekt in de bestaande Nishikigoi lijnen en waren de Doitsu geboren. De allereerste Doitsu was overigens een Shusui, die ontstond door een Asagi te kruisen met een lederkarper uit de consumtiekweek.
Hikari
Hikari betekent metallic in het Japans. Dit betreft een verschijningsvorm die begin 20e eeuw min of meer toevallig is ontstaan. Het begon met een hobbykweker, Sawata Aoki genaamd, die vernam dat er verderop een karper met gouden strepen was gevangen. Aoki ging deze vis bekijken en bood veel geld om haar te mogen overnemen. De deal werd gemaakt en Aoki begon de kaper te kruisen met zijn bestaande bloedlijnen. Door telkens verder te kweken met de nakomelingen die de meeste metallic glans vertoonden, ontstonden uiteindelijk de eerste Hikari (volledige metallic koi). Later werden deze metallic vissen ook in de Doitsu lijnen ingekweekt waardoor er daardoor ook Doitsu Hikari koi worden geproduceerd.
GinRin
De volledige naam KinGinRin, dat letterlijk gouden/zilveren schub betekent wordt meestal afgekort tot GinRin (zilveren schub). Rin betekent dus schub, en daarmee wordt direct het wezenlijke onderscheid gemaakt met Hikari. GinRin betreft de glans van de schubben, terwijl Hikari slaat op de glans van de huid. Ook de GinRin varianten zijn ontstaan doordat er toevallig een vis met een genetische afwijking wat glans op enkele schubben vertoonde en deze werd doorgekweekt, waarbij steeds de hoeveelheid GinRin schubben doorslaggevend was voor de volgende keekronde. GinRin kent verschillende verschijningsvormen, waar ik in een later artikel dieper op in zal gaan.
Hiragana
Longfin or butterfly koi gaan in Japan onder de naam Hiragana over de toonbank. Het betreffen koi met (extreem) lange vinnen, ontstaan door telkens vissen met relatief lange vinnen te gebruiken voor de volgende kweek. Hiragana worden verguisd door veel “traditionele” koiliefhebbers, maar er is blijkbaar voldoende markt voor om met de kweek door te gaan. Met name in Amerika en enkele Aziatische landen zijn ze populair. Ze komen zowel in Wagoi, Doitsu en Hikarivorm voor.
Bonsai:
Een relatief nieuw fenomeen in de koiwereld betreft de zogenaamde Bonsai koi. Hierbij wordt bewust gekweekt op koi die klein blijven en daardoor in aquaria of kleine vijvertjes kunnen worden gehouden. Vaak groeien ze wel in de breedte en hoogte, waardoor ze nogal propperig overkomen. Ook voor deze verschijningsvorm is weinig enthousiasme bij de traditionele koiliefhebber te ontdekken. Voor klein behuisde mensen kan het echter een uitkomst zijn.
Geschreven door:Joop van Tol
