Koi Beoordelen Patroon (deel 2)
In het vorige deel hebben we gezien dat bij het beoordelen van koi op een koishow maximaal “slechts” 20% van de punten aan het onderdeel patroon wordt toegekend. Toch is het patroon een belangrijk facet, omdat dit onder andere bepaald met welke variëteit we te maken hebben en het vaak een bepalende factor is bij de aanschaf van een nieuwe vis. Daarnaast is patroon het enige onderdeel bij het beoordelen van koi, waarbij de regels per variëteit verschillend kunnen zijn. Voor body en huidkwaliteit gelden uniforme regels ongeacht de variëteit, voor patroon verschillen die per variëteit. Het gaat veel te ver om per variëteit de regels te beschrijven, daar kun je een heel boek over schrijven, dus ik beperk met tot een set van algemene regels.
Erfelijkheid
We spreken bij koi over variëteiten, niet over rassen. Dit betekent dat uit bijvoorbeeld en Showa kweek niet alleen Showa wordt voortgebracht, maar er bijvoorbeeld ook Shiro Utsuri tussen kunnen zitten door het ontbreken een rood patroon. Nu komen er bij een paar Showa ouderdieren wel voornamelijk Showa voort, dus in die zin is er wel sprake van enige erfelijkheid, hoewel er dus geen sprake is van zuivere rassen. Voor patroon geldt dat nog in veel mindere mate, waardoor er van variëteiten waarvan een bepaalde kleur pas later komt opzetten veel exemplaren moeten worden aangehouden, omdat het maar de vraag is of en waar het patroon zich zal vertonen.
Balans
Bij patronen streven we naar balans. Het patroon dient gelijkelijk verspreid te zijn over het lichaam. Een Sanke, met aan de linkerkant rode en aan de rechterkant zwarte patronen, is niet in balans. Wanneer je een koi denkbeeldig in de lengte doormidden snijdt moet van zowel de linker- als de rechterkant de variëteit kunnen worden bepaald. Dit geldt ook als we de vis in drie gelijke delen zouden opdelen (kop en schouder, middenstuk en staartstuk). Van elk van deze drie delen moet de variëteit af te lezen zijn (uitzondering is de Tancho). Een Showa met op de ene borstvin motoguru (zwarte aanzet) en op de andere niet geeft een gevoel van onbalans. Dan beter helemaal geen motoguru.
Van elk van de vakken [A1/B1/C1], [A2/B2/C2], [A1/A2], [B1/B2], [C1/C2] moet de variëteit kunnen worden afgelezen. Dit is bij deze Showa het geval, ondanks het feit dat de achterste helft van het lichaam erg laag in het rood zit.
Uniformiteit
De vlakken die samen een patroon vormen hebben idealiter ongeveer dezelfde grootte ten opzichte van de breedte van het lichaam. Van een Sandan (driestaps) Kohaku met aan de voorkant een groot rood vlak en in het midden en aan de achterkant een ielig rood vlekje geeft het gevoel dat de vis topzwaar is en dus niet in balans is. De patronen mogen in de breedte naar achteren toe best kleiner worden omdat het lichaam naar achteren toe smaller wordt, maar het staat liefst wel in verhouding tot elkaar. Ook een patroonloze kop of een patroonloos staartstuk geven een gevoel van onbalans bij die variëteiten die dat wel horen te hebben.
Drukte
Een patroon moet rustig ogen. De koi is in Japan ontwikkeld om in de vijver een rustpunt te zijn na een lange dag hard weken. Te veel (kleine) vlakken bijvoorbeeld, geven een onrustig (rommelig) beeld. Een vijstaps Kohaku is wel ongeveer de max, meer stappen maken de vis al snel “te druk”. Een Sanke met heel veel sumi-spots oogt ook niet rustig.
Tot slot
Bij vissen zonder patroon is de body en huidkwaliteit zo mogelijk nog belangrijker dan bij vissen met een patroon. Iedere kleurnuance en ieder scheef of ontbrekend schubje of vinnetje valt immers veel meer op dan bij een vis waarvan het patroon de aandacht hiervan kan wegleiden. Bij patroonloze vissen is de puntenverdeling dan ook globaal 50% voor body, 40% voor huidkwaliteit en 10% voor algeheel voorkomen.
Joop van Tol
